Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) Kent universitetining Iqtisodiyot, siyosiy fanlar va xalqaro munosabatlar maktabi professori doktor Frenk Marakkione rahbarligida dala tadqiqotlari metodologiyasi bo‘yicha Frontier Talks seminarini o‘tkazdi. Tadbirda yosh tadqiqotchilar, aspirantlar va amaliyotchi siyosatshunoslar ishtirok etib, ular dala sharoitidagi empirik ishning barcha bosqichlari - konseptual jihatdan kuchli tadqiqot savolini shakllantirishdan tortib, axloqiy masalalarni hal etish va murakkab vaziyatlarda zarur ruxsatnomalarni olishgacha bo‘lgan jarayonlarni batafsil o‘rgandilar.
Seminar boshida doktor Marakkione nazariy asoslarni joylardagi real tajribaga bog‘lash muhimligini ta’kidlab, aniq shakllantirilgan savollar mavhum farazlar va bevosita kuzatuvlar o‘rtasidagi farqni qanday bartaraf etishini ko‘rsatib berdi. Axloqiy jihatlarga alohida e’tibor qaratildi: ma’ruzachi xabardor rozilik olish tartibi va ishtirokchilarning maxfiyligini himoya qilish, ayniqsa hokimiyat muvozanati buzilgan yoki siyosiy jihatdan nozik vaziyatlarda bu masalalar muhimligini batafsil tushuntirdi.
Uchrashuvning asosiy qismi sifatli usullarni amaliy o‘zlashtirishga bag‘ishlandi: ishtirokchilar savollar va batafsil javoblarni rag‘batlantirish usullari bilan tajriba o‘tkazib, yarim tizimli suhbatlar va fokus-guruhlar o‘tkazishni mashq qildilar. Shu bilan birga, doktor Marakkione Markaziy Osiyo mamlakatlarida ishlash paytidagi dala yozuvlaridan misollar keltirib, kuzatuvchi sifatida ishtirok etish usuli haqida gapirib berdi va bir qarashda ahamiyatsiz bo‘lib tuyulgan tafsilotlar - tana tili, suhbatdoshlarning joylashuvi va hatto fon tovushlari ham vaziyatni chuqur tushunish uchun kalit bo‘lishi mumkinligini ko‘rsatdi.
Seminarning cho‘qqisi kichik guruhlardagi interaktiv sessiya bo‘ldi, unda har bir ishtirokchi o‘zining dala tadqiqoti rejasini taqdim etdi. Doktor Marakkione rahbarligida hamkasblar birgalikda vaziyatlarni tanlash strategiyalarini takomillashtirdilar, yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan logistik qiyinchiliklarni bashorat qildilar va uzoq yoki resurslar cheklangan sharoitlarda ishlash uchun muqobil harakat rejalarini ishlab chiqdilar. O‘zaro sharhlash shakli g‘oyalarning faol almashuviga yordam berdi va barcha ishtirokchilar aniqroq va amalga oshirish mumkin bo‘lgan tadqiqot loyihasi bilan ketishlariga imkon yaratdi.
Xulosa qilib, doktor Marakkione dala tadqiqotlarini o‘tkazishda moslashuvchan fikrlashning ahamiyatiga urg‘u berib, moslashuvchanlik va madaniy sezgirlik uslubiy qat’iylikdan kam emasligini ta’kidladi. IXTIning tadqiqot salohiyatini oshirishga intilishini ta’kidlab, seminar ishtirokchilari nafaqat amaliy vositalar bilan ta’minlandilar, balki o‘zlarini zamonaviy geosiyosiy voqelik chaqiriqlariga tayyor bo‘lgan jipshashlangan hamjamiyatning bir qismi sifatida his qildilar.
